بر همین اساس ایسنا به جهت بررسی علل ناچیز بودن سهم زنان در مشارکت اقتصادی، با کارشناسان مربوطه و فعالان اقتصادی زن به گفت وگو نشست.

نسرین یوسفی عارفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: نرخ مشارکت اقتصادی زنان در استان ۱۴ درصد است، اما با توجه به اینکه نیمی از جمعیت را جامعه زنان تشکیل می‌دهند و بخش زیادی از آنان تحصیل‌کرده و به تناسب تحصیلات خود، به دنبال ایجاد فضای کسب‌وکار هستند، متاسفانه سهم زنان در این فضا به نسبت رشد آنان در راستای توانمندی‌هایشان برابری نمی‌کند.

وی افزود: براساس آمار نرخ بیکاری زنان، بیشتر از آقایان است و می‌توان علت آن را مجموعه‌ای از مسائل فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی نسبت به حضور زنان در فعالیت‌های اقتصادی دانست. بی‌توجهی به حوزه کسب‌وکار زنان ریشه در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: تا این هنگام براساس تفکر سنتی، مهمترین وظیفه زنان، انجام وظیفه مادری، خانه‌داری و همسرداری است و کمتر به زنان و کسب‌وکار آن‌ها توجه می‌شود؛ حال آنکه آنان می‌توانند هم مادر خوبی باشند، هم به عنوان یک فعال اقتصادی خوب در این عرصه نقش‌آفرینی کنند.

یوسفی عارفی خاطرنشان کرد: باید از پتانسیلی که خداوند در اختیار زنان قرار داده که توانسته‌اند تحصیل کنند و به مدارج عالیه علمی برسند، به طوری که این روزها پا به پای آقایان درس می‌خوانند و تخصص‌های پرشماری کسب می‌کنند، بیشتر و بهتر استفاده شود.

وی عنوان کرد: هر چند ورودی‌های دانشگاه بیشتر زنان هستند و در سال‌های گذشته علاقمندی آنان به کسب تحصیلات دانشگاهی بیشتر از مردان بوده، اما متاسفانه وجود سقف‌های شیشه‌ای مانع این می‌شود که زنان جایگاه واقعی خود را در حوزه کسب‌‎وکار به دست آورند.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه کرد: بخشی از این مسئله به دلیل نگاه‌های فرهنگی حاکم بر جامعه است که مرد را نان‌آور خانواده تلقی می‌کند و در یک شرایط برابر، برای جذب یک خانم یا آقا جهت اشتغال اصولاً اولویت با جذب یک مرد است و این امر باعث شده نرخ بیکاری زنان در استان مانند دیگر نقاط کشور بالا باشد.

سقف‌های شیشه‌ای؛ مانع بزرگ فعالیت‌های اقتصادی زنان

یوسفی عارفی ادامه داد: با در نظر گرفتن مسائل فرهنگی و اجتماعی پیش روی زنان در اقتصاد، سقف‌های شیشه‌ای بیشترین نقش را در کسب نکردن جایگاه مطلوب در حوزه کسب‌وکار توسط زنان داشته‌اند.

وی گفت: در سال‌های گذشته دولت قانونی مصوب کرد که مدیران برخی دستگاه‌های دولتی زنان باشند و چند سالی این موضوع پیگیری شد و نسبت حضور زنان در پست‌های مدیریتی افزایش یافت، به طوری که در استانداری تا حد معاون و مدیرکل استانداری به زنان پست داده شد، اما دوباره وضع به همان روال سابق برگشت و همان پست‌ها به آقایان برگردانده شد؛ البته در بخش خصوصی نیز وضعیت همینگونه است.

این فعال اقتصادی بیان کرد: هر چند فعالیت زنان در بخش خصوصی تابعی از توانمندی‌های آن‌ها هست، اما در هر صورت نگاه سنتی فرهنگی نسبت به زنان باعث شده که این افراد نتوانند کسب‌وکار خود را راه بیندازند. به رغم اینکه زنان در دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده و کشور برای توانمندی آن‌ها هزینه کرده است، اما نتوانسته‌ایم از توانایی‌های این افراد استفاده کنیم و نگاه این بوده که اولویت یک خانم حوزه خانواده، مادری و همسری است و کمتر به توانمندی‌های فرد به عنوان نیروی کار توجه شده است.

یوسفی عارفی تصریح کرد: طی سال‌های اخیر نرخ مشارکت اقتصادی زنان بین ۱۳ تا ۱۴ درصد بوده و افزایشی در این مدت نداشته‌ایم؛ نرخ بیکاری زنان دو برابر آقایان است لذا اگر بخواهیم به این چالش توجه کنیم، باید به چالش‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی این موضوع نیز توجه شود و حاکمیت و قانون‌گذاران می‌توانند کمک کرده و سنگ‌های پیش پای مشارکت زنان را در عرصه‌های مختلف بردارند.

وی با بیان اینکه یک کارآفرین زن برای ایجاد یک کسب‌وکار و تأمین سرمایه مورد نیاز خود به دلیل مسائل فرهنگی با سنگ‌اندازی‌هایی مواجه می‌شود، عنوان کرد: از یک سو سرمایه در اختیار مرد خانواده بوده و از سوی دیگر یک زن خیلی سخت‌تر می‌تواند از منابع بانکی بهره ببرد. از این رو نرخ مشارکت اقتصادی زنان با وجود آنکه بیشتر از آقایان جذب دانشگاه و فارغ التحصیل شده و نرخ رشد تحصیلی آن‌ها به شدت افزایش یافته، پایین است و متاسفانه در این چند دهه افزایشی نداشته است.

تا زمانی که زنان سقف‌های شیشه‌ای را از بین نبرند، مشکلات حل نخواهد شد

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در خصوص راهکارهای افزایش سهم زنان در حوزه اقتصاد اظهار کرد: خود زنان در این داستان سهیم بوده و تا زمانی که سقف‌های شیشه‌ای را از بین نبرند، قطعاً این مشکلات حل نمی‌شود.

یوسفی عارفی اضافه کرد: جامعه زنان پذیرفته‌ که درهمین فضا کار کند و به موانع فرهنگی و اجتماعی تن بدهد، لذا باید خود آنان، بخواهند که مشکل را حل کنند.

وی گفت: ۵۰ درصد جمعیت استان و کشور زنان هستند، در یک انتخابات که قرار است زنان ورود پیدا کنند، خانم‌ها کمتر به زنان توانمند رأی می‌دهند و این مسئله ناشی از عدم اعتماد زنان به یکدیگر است. بانوان باید به این باور برسند که ضرورت دارد تعدادی از زنان توانمند در عرصه‌های مختلف حضور یابند تا سهم آن‌ها را مطالبه و بتوانند پارامترهای حوزه زنان را پیگیری کنند.

این فعال اقتصادی اضافه کرد: تعداد نمایندگان زن ما در مجلس شورای اسلامی از بسیاری از کشورهای همسایه که نگاه تبعیض‌آمیزتری به حوزه زنان دارند کمتر است؛ این ایراد در خود خانم‌ها است و زنان اول باید یکدیگر را قبول کنند و برای اینکه نمایندگانی در کرسی‌های تصمیم‌گیری در حوزه کسب‌وکار زنان داشته باشند، تلاش کنند.

لزوم مهارت‌آموزی و توانمندتر شدن زنان

یوسفی عارفی با تاکید بر لزوم مهارت‌آموزی زنان عنوان کرد: زنان توانمند و کارآفرینی در بخش خصوصی داریم، به طوری که ۱۵ درصد کارت‌های بازرگانی اتاق بازرگانی استان، متعلق به زنان بوده و آنان  در کمیسیون‌های مختلف اتاق حضور دارند، همچنین کانون زنان بازرگان در استان فعال است و موضوعات حوزه زنان کارآفرین را پیگیری می‌کند؛ اما باید در راستای مهارت‌آموزی و توانمندی زنان بیشتر تلاش کرد.

وی خاطرنشان کرد: سقف‌های شیشه‌ای از بین نرفته و بر اساس سنت‌ها و فرهنگ ما قابل برداشتن نیستند؛ اما گام به گام باید با بالاتر بردن ارتفاع سقف‌های شیشه‌ای، نرخ مشارکت اقتصادی زنان را افزایش دهیم. در این میان بحث توانمندی زنان مورد توجه است و حضورشان در تشکل‌های حوزه زنان و کسب‌وکار و… شرکت در دوره‌های آموزشی و تخصصی کسب‌وکار موجب توانمندی آنان می‌شود و هرچه این افراد بتوانند خود را توانمندتر کنند، همچون سربازی هستند که تلاش می‌کند توانمندی خود را برای جنگ افزایش دهد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی عنوان کرد: زنان برای حضور بیشتر در فضای نابرابر کسب‌وکار، اول باید توانمندی خود را افزایش دهند و سپس مطالبه‌گری کنند و براساس مهارت‌های خود کسب‌وکارشان را توسعه دهند.

بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها در گرو مشارکت اقتصادی زنان

یوسفی عارفی با اشاره به شرایط فعلی اقتصادی و تنگناهای معیشتی گفت: در حال حاضر در یک خانواده، مرد به تنهایی نمی‌تواند هزینه زندگی را تأمین کند و از سوی دیگر در خانواده‌های جوان، زن خانواده دارای تحصیلات آکادمیک و تخصص حداقلی است؛ لذا هرچه از توانایی زنان در حوزه کسب‌وکار استفاده کنیم و حضورشان را در زمینه مشارکت اقتصادی افزایش دهیم، وضعیت اقتصادی خانوارها بیشتر بهبود پیدا می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از پارامترها در زمینه ازدواج جوانان و فرزندآوری که در حال حاضر حاکمیت به دنبال آن است، با مسائل اقتصادی گره خورده و خانواده‌ها مسائل اقتصادی را بهانه می‌کنند؛ موضوعاتی مانند فرزندآوری و ازدواج جوانان تا حدودی رفع می‌شود.