نسرین یوسفی عارفی

عضو شورای استان خراسان رضوی حزب کارگزاران سازندگی ایران و رئیس کانون زنان بازرگان خراسان رضوی

مروری بر نسبت جمعیت زنان و مردان در خراسان رضوی نشان می‌دهد که جمعیت آن‌ها در استان برابر است اما متأسفانه مروری بر میزان نرخ بیکاری نشان می‌دهد که این نرخ در بین زنان استان بسیار بیشتر از مردان است. این در حالی است که ۶٠ درصد از ورودی دانشگاه‌های استان را زنان تشکیل می‌دهند. بر این اساس، این سؤال به وجود می‌آید که چرا در حالی که طی سال‌های اخیر میزان تحصیلات زنان افزایش و به دنبال آن نرخ مشارکت اقتصادی آن‌ها در استان رشد یافته است، میزان اشتغال زنان به نسبت آن تغییری نکرده است.

یکی از علت‌های این مسئله را می‌توان نگاه سنتی به حوزه کار دانست، نگاهی که همچنان تصور می‌کند این دولت‌ها هستند که باید با استخدام جوانان تحصیل‌کرده بحران بیکاری را حل کنند. وجود این نگاه بخصوص در زمان‌هایی که ایران دارای درآمدهای نفتی سرشاری بوده سبب افزایش دستگاه‌های اداری کشور شده است به طوری که امروزه بخش درخور توجهی از درآمدهای کشور صرف بودجه جاری می‌شود. حالا با توجه به کاهش درآمدهای نفتی و نبود امکان جذب افراد در دستگاه‌ها و نهادها راه‌حل کاهش بیکاری در زنانی که این روزها سطح تحصیلاتشان در مقایسه با دو دهه گذشته چندبرابر شده است چیست؟

یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل اشتغال زنان سوق دادن آن‌ها از افراد کارجو به کارآفرین است. ما باید فضای کسب‌وکار را به گونه‌ای ایجاد کنیم که افراد بتوانند بعد از اتمام تحصیل و حتی در زمانی که در دانشگاه هستند وارد حوزه کارآفرینی شوند و بتوانند هم برای خودشان و هم برای دیگران شغل ایجاد کنند. یکی از دلایلی که باعث شده است افراد رغبتی به ورود به حوزه کارآفرینی نداشته باشند همین نامساعد بودن فضای کسب‌وکار و حاشیه سود اندک فعالیت در حوزه کارآفرینی و در نهایت ریسک زیاد ورود به این حوزه است. از این رو، ما هرچقدر به سمت چابک‌سازی قانون‌ها و بهبود فضای کسب‌وکار برویم، به طور حتمی، می‌توانیم رغبت زنان را برای ورود به حوزه کارآفرینی افزایش دهیم.

همچنین یکی از مسائلی که می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری در زنان منجر شود افزایش دامنه کارآفرینی در بین آن‌هاست. از این رو، ممکن است برخی از زنان ترجیح دهند در خانه اشتغال داشته باشند. ما می‌توانیم برای همین افراد بسترهای توسعه مشاغل خانگی را فراهم کنیم. برای مثال، هلدینگی ایجاد شود و تولید آن‌ها را خریداری و بازار آن‌ها را تضمین کند. همچنین مشهد به دلیل اقتصاد گردشگری بسترهای زیادی برای توسعه مشاغل مرتبط با این زمینه دارد که به طور حتمی، زنان می‌توانند در آن‌ها فعالیت کنند.

بر این اساس، به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل مشکل اشتغال زنان در خراسان رضوی تلاش برای حمایت از زنان کارآفرین در این استان است.